Zapraszamy na Szlak Mennonitów!

Zapraszamy do odwiedzenia Żuław - legendarnej krainy mlekiem i miodem płynącej, poznania historii i kultury tej ziemi, odkrycia najcenniejszych pamiątek i największych tajemnic przeszłości.

Mennonici, członkowie anabaptystycznego ruchu religijnego, przybyli na Żuławy z Niderlandów na początku szesnastego wieku. Zachowywali surowe obyczaje i zasady życia, nie uznawali służby wojskowej, nie przyjmowali urzędów, nie przysięgali... Uciekając przed prześladowani znaleźli tutaj swoją nową ojczyznę. Doceniono ich umiejętności w zakresie osuszania i zagospodarowywania żyznych i urodzajnych, ale podmokłych gruntów. Ciężka praca przynosiła wspaniałe efekty: kolejnym pokoleniom coraz większe bogactwo, a Żuławom nadzwyczajny rozwój gospodarczy. Najbardziej radykalna część mennonitów, nie godząc się z rygorami totalitarnego państwa pruskiego, wyemigrowała pod koniec osiemnastego wieku do Rosji, a następnie do Ameryki. Pozostali ulegli z czasem stopniowej germanizacji. W wyniku drugiej wojny światowej mennonici, tak jak wszyscy mieszkańcy Żuław, zostali zmuszeni do opuszczenia tej ziemi.

Szlak Mennonitów jest osią rozwoju turystyki na Żuławach. Na trasie od Gdańska do Elbląga łączy atrakcje krajoznawcze związane z historią osadnictwa w delcie Wisły. Uczyniony ręką człowieka, harmonijny zabytkowy krajobraz i bardzo liczne obiekty dawnej kultury materialnej są największymi atrakcjami szlaku. Warte poznania są doskonale zachowane, nierzadko pochodzące ze średniowiecza, układy osadnicze żuławskich miejscowości, w tym liczne wsie założone wokół prostokątnego placu, czyli nawsia. Spośród obiektów architektonicznych na uwagę zasługują wspaniałe domy podcieniowe, których forma na Żuławach osiągnęła szczyt rozwoju, oraz tzw. zagrody holenderskie. Bardzo liczne są gotyckie kościoły lub ich ruiny, dawne cmentarze mennonickie oraz inne budowle sakralne. Wielką gratkę stanowią urządzenia hydrotechniczne: stacje pomp odwadniających, kanały, śluzy, wrota i wały przeciwpowodziowe oraz mosty podnoszone i obrotowe.

Centralnym punktem Szlaku Mennonitów jest Muzeum Żuławskie w Nowym Dworze Gdańskim oraz jego filia w Cyganku. Zgromadzono w nim interesujące zbiory historyczno-etnograficzne oraz urządzono lapidarium nagrobków i kamieni nagrobnych.

Klub Nowodworski chcąc propagować nasz region opracował projekt "Żuławskie Okno", który zakłada tworzenie sieci informacyjnej na żuławskich szlakach. W miejscowościach Nowy Dwór Gdański, Cedry Wielkie, Wiślina, Rybina, Cyganek, ustawiliśmy tablice informacyjne z mapą Żuław, zdjęciami i opisem miejsc szczególnie wartych obejrzenia.

Projekt wsparł finansowo Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, firma Foto Opitz. Teksty opisujące atrakcje na szlaku przygotowali: Grzegorz Gola, Marek Opitz. Zdjęcia wykonali: Anna Arent, Marek Opitz, Piotr Sosnowski.

 

 

EuMenNet - Europejska Sieć Mennonitów

Projekt EuMenNet, czyli Europejska Sieć Mennonitów to przedsięwzięcie, w którym biorą udział mennonici z całej Europy oraz szereg instytucji wspomagających z Holandii, Niemiec, Polski i Ukrainy.  Jego celem jest nie tylko przybliżenie historii, dziedzictwa kulturowego tej grupy wyznaniowej, ale również stworzenie szlaku turystycznego, który biec będzie od Szwajcarii po Ukrainę. W wyniku projektu powstanie również portal internetowy poświęcony mennonitom, znajdą się na nim historyczne teksty oraz amatorskie filmy promujący każdy z krajów. Jednym z najważniejszych elementów projektu jest podróż przedstawicieli Menno Simons Centrum oraz osób bezpośrednio odpowiedzialnych za jego realizacje szlakiem historycznych migracji mennonitów. Rozpoczęła się ona 6 lipca w Zurichu i trwać będzie do 31 sierpnia, kiedy to po blisko 10 tysiącach przejechanych kilometrów w Detmold i Bielefeld zostaną zaprezentowane wyniki z podróży oraz strona internetowa i filmy.  

Na szlaku naszych gości nie mogło oczywiście zabraknąć Żuław. To właśnie w terenie Delty Wisły mennonici znajdują w połowie XVI wieku schronie przed prześladowaniami religijnymi, jakich doznają w Niderlandach. Przez stulecia wywarli oni ogromny wpływ na krajobraz kulturowy naszego regionu oraz kształtowanie systemu melioracyjnego Żuław.

Uczestnicy projektu EuMenNet gościli w Nowym Dworze Gdańskim i na Żuławach od 28  do 30 lipca. I jak sami podkreślali był to dla nich jeden z najintensywniejszych okresów w trakcie całej dotychczasowej podróży. 

Po wizycie na Żuławach uczestnicy projektu EuMenNet udali się do Płocka i Warszawy. Przed nimi jeszcze blisko miesiąc w podróży. Wszyscy zainteresowani mogą ją śledzić na blogu projektu tutaj>>.

Projekt EeMenNet realizowany jest od 2013 r., stronę polską reprezentują w nim: Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego – Klub Nowodworski, Fundacja Ochrony Wspólnego Dziedzictwa Kulturowego „Terpa” oraz Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. 

Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego
Klub Nowodworski
ul. Kopernika 17
82-100 Nowy Dwór Gdański
tel. 55 247 57 33
fax 55 247 57 33
e-mail: biuro@klubnowodworski.pl

NIP: 578-11-21-846